Zorganizowanie IV FORUM ROZWOJU MIAST 2020 (FRM) okazało się nie lada wyzwaniem. Wszystko przez pandemię COVID-19, która nie dość, że pokrzyżowała plany związane z terminem odbycia się tegorocznego forum, to poddała pod kolejne rozważania zeszłoroczną ideę z zakresu logistyki miejskiej, tj. rozwoju transportu publicznego.
Na ubiegłorocznym Forum usłyszeliśmy, że w 2030 roku powierzchnia miejskich obszarów zabudowanych potroi się a do 2050 r. na świecie będzie mieszkać prawie 10 miliardów ludzi, z czego dwie trzecie zamieszka w miastach. To oczywiście ogromne wyzwanie dla zarządzania miastami m.in w dziedzinie transportu. W tym temacie forowana była wizja rozwoju transportu publicznego (tworzenie buspasów kosztem miejsca dla pojazdów osobowych) a także transportu współdzielonego/na wynajem (zarówno dużego – samochodów, jak i tego mikro – rowerów, hulajnóg).
Na tegorocznym Forum, w zakresie w którym nas to interesuje, tj. infrastruktury dla UTO, omawiano takie kwestie, jak:
- wizja przyjaznego miasta z przestrzenią do wspólnego spędzania czasu
- maksimum bezpieczeństwa uczestników ruchu w mieście
- skuteczna strategia redukowania liczby wypadków w ruchu drogowym
Używano sformułowania “sprawiedliwe miasto”, w którym ulice są bezpieczne dla każdego, ludzie bardzo starzy i bardzo młodzi chodzą i jeżdżą na rowerach (UTO) ulicami. Kolejne sformułowanie to “smart space”, czyli przestrzeń dostępna dla wszystkich, atrakcyjna i bezpieczna z inteligentnymi rozwiązaniami, sprzyjająca budowaniu relacji społecznych. Hasła te określano jako sposoby kreowania przyjaznej i wspólnej, otwartej, bezpiecznej przestrzeni.
W trakcie debaty wskazano na śmiały program z Norwegii, tzw. “wizji zero”, który zakłada dążenie do sytuacji, w której na drogach nie będzie dochodzić ani do śmierci, ani do poważnych uszczerbków na zdrowiu. Efekty już widać, otóż w 2019 r. na norweskich jezdniach nie zginęło ani jedno dziecko (w wieku do 16 lat)! A co ważne, podobnie jak w Polsce, 60% ludności w Norwegii mieszka w aglomeracjach miejskich. Ponadto w Oslo – stolicy Norwegii (ok. 700 tyś. ludności) – w 2019 r. nie zginął na drogach ani jeden pieszy czy rowerzysta.
A jak tego dokonano? Jak wyjaśniano, jest to wynik długofalowej, przemyślanej i interdyscyplinarnej pracy. Wdrożono plan 160 konkretnych działań, m.in. kosztem ruchu pojazdów samochodowych przekazano więcej miejsca dla pieszych i rowerzystów. Natomiast przed (niektórymi) osiedlami, czy całymi dzielnicami, są zakazy wjazdu dla pojazdów samochodowych. Auta parkowane są na zewnętrznych parkingach przynależnych do tych rejonów. Natomiast publiczne miejsca parkingowe zamieniane są na ścieżki rowerowe. Jednocześnie promuje się zrównoważony transport, jako kolejny ważny element bezpieczeństwa na drodze.
Na FRM 2020 nie mogło zabraknąć tematu oddziaływania na mieszkańców miast pandemii COVID-2019, w tym logistyki miejskiego transportu. W pandemii odnotowano ograniczenia korzystania z transportu publicznego. Szczególnie w okresie największych restrykcji związanych z wybuchem pandemii COVID-19 publiczni przewoźnicy, zmagali się z natychmiastową potrzebą zwiększenia liczby autobusów i tramwajów, przy jednoczesnym nagłym spadku liczby pasażerów. Ludzie w tym czasie chętniej wybierali prywatne środki transportu.
Przy tematyce transportu w dobie pandemii, jeden z wykładów FRM 2020 dotyczył inteligentnych rozwiązań w zakresie mobilności niosących pomoc miastom w walce z COVID. Wskazano m.in. na aplikację, która jest dostępna dla mieszkańców Amsterdamu, za pomocą której dana społeczność może sprawdzić, jakie są zagęszczenia ludzi w konkretnych miejscach miasta. System ten ma również wiele innych rozwiązań, jak np. wskazywanie wolnych miejsc parkingowych (minimalizuje niepotrzebne objeżdżanie centrum w poszukiwaniu takiego miejsca). Ponadto Amsterdam korzysta także z systemu monitorowania dużych skupisk ludzi. Algorytmy i tzw. “big data” potrafią w czasie rzeczywistym przewidzieć tworzenie się takich skupisk i dzięki temu zawczasu podjąć stosowne działania (jednocześnie monitorując m.in. warunki atmosferyczne, oraz wydarzenia planowane, jak i nieplanowane).
Wracając do najbardziej interesującego nas tematu, czyli miasta bezpiecznego, z atrakcyjną, estetyczną, dostępną dla wszystkich (w tym użytkowników UTO) jego przestrzenią. Przesłanie tegorocznego FRM 2020 nie pozostawia wątpliwości, że nie osiągnie się tego bez ograniczenia ruchu pojazdów samochodowych w dużych aglomeracjach miejskich. Tym samym bez oddania części przestrzeni jezdni innym użytkownikom.
„Plakat #16 z oferty Brodziak Gallery fot. szymonbrodziak.com”.W skrócie przedstawiona na FRM 2020 (w połączeniu z poprzednimi edycjami) wizja miasta przyszłości, pokazuje kierunek, w którym smart city, z zakresu logistyki miejskiej, ewoluuje, tj.: rozwoju transportu publicznego (buspasów, elektryfikacji autobusów), ograniczeniu ruchu pojazdów samochodowych w miastach (na rzecz transportu publicznego, pieszych i UTO), nowoczesnej technologii (zaawansowanych systemów wspomagania kierowców) oraz transportu współdzielonego/na wynajem (UTO).
Źródła fotografii: nr 1 – opracowanie własne. nr 2 – www.forumrozwojumiast.poznan.pl nr 3 – Autor Sergio Souza na www.unsplash.pl nr 4 – Autor Adam Nieścioruk na www.unsplash.pl nr 5 – „Plakat #16 z oferty Brodziak Gallery fot. szymonbrodziak.com”; www.szymonbrodziak.com